بررسی راهکارهای استمهال مطالبات غیرجاری در بانکداری بدون ربا

چکیده: از مشکلات اساسی نظام بانکی در شرایط فعلی، افزایش تسهیلات غیرجاری نسبت به تسهیلات اعطایی است. برخی از مشتریان بانک به رغم تمایل به پرداخت بدهی های خود، قدرت پرداخت در سررسید مقرر را ندارند و در صورت همکاری بانک و استمهال بدهی، می توانند ضمن استمرار فعالیت بنگاه، در مدت زمان مشخص به صورت تدریجی بدهی خود را پرداخت نمایند. با توجه به اهمیت موضوع استمهال، نظام بانکی راهکارهای مختلفی طراحی و عملیاتی نموده است. این راهکارها اگر چه در کمک به استمرار فعالیت بنگاه ها مفید بوده اند، اما از جنبه های فقهی، حقوقی، اقتصادی و بانکی قابل نقد و بررسی هستند. این پژوهش که از نوع کاربردی است، ضمن نقد و بررسی روش های استمهال فعلی، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، راهکار جدیدی را برای عملیاتی کردن استمهال مطالبات غیرجاری نظام بانکی ارائه می کند. اساس کار در این راهکار بهره گیری از عقد مشارکت مدنی کاهنده است. مشتری در قالب عقد مشارکت مدنی کاهنده یکی از دارایی های سرمایه ای خود را با بانک به مشارکت گذاشته، با این شرط که اولا در دوران مشارکت در مقابل استفاده از سهم الشرکه بانک، اجاره بهای دارایی را پرداخت کند، ثانیا به صورت تدریجی سهم بانک را خریداری نماید. این راهکار می تواند در کنار راهکارهای فعلی و یا به عنوان جایگزین در بانک ها مورد استفاده قرار گیرد.