قاعده فقهی

چکیده: از جمله مهم‌ترین قواعد حاکم بر دیات قاعده ارش و حکومت است که از آن با عبارت‌های مختلف هم‌چون «کلّ ما لا تقدیر له ففیه الارش» تعبیر می‌شود. گرچه نسبت به موارد و مصادیق ارش میان فقهای شیعه و سنّی و حتی بین فقهای هر گروه، اختلاف عقیده است، امّا در اصل این قاعده، اختلاف نیست و می‌توان گفت این قاعده یکی از مسلّمات فقه اسلامی و مورد اجماع فقهای مذاهب اسلامی است. در نوشته حاضر سعی شده است پس از بررسی دقیق واژه «ارش» و واژه‌های مشابه آن (حکومت و…

چکیده: فقها در بیان قاعده ارش با عبارت «کل ما لاتقدیر له ففیه ‌الارش»، گویا مسلم انگاشته‌اند که دیه برخی جنایات در شرع تعیین نشده است. در حالی که از یک سو بررسی مستندات قاعده ارش، حاکی از آن است که دیه همه جنایات در شرع تعیین شده است و از سوی دیگر واقعیت آن است که دیه برخی جنایات به دست ما نرسیده است؛ اما روشن است که میان «تعیین نشدن در شرع» و «به‌دست ما نرسیدن» تفاوت است. این نگاه باعث می‌شود که ماهیت قاعده ارش حکمی ظاهری شبیه ادله فقاهتی همچون…

یکی از قواعد مهم حقوق اسلامی قاعده «اصالة الصحة » است، که کاربرد فراوانی در فقه و حقوق اسلامی دارد و به اشکال مختلف مورد استفاده واقع می گردد. این اصل، معانی مختلفی در فقه و حقوق دارد که ذیلا به تعریف و توضیح دو معنای معروف و مشهور آن پرداخته می شود: 1- اصل صحت به مفهوم جواز تکلیفی منظور از اصل صحت در این معنا، آن است که اعمال دیگران را بایست حمل بر صحت و درستی کرد و مشروع و حلال انگاشت و مادامی که دلیلی بر نادرستی و حرمت آن پیدا نشده است،…

۱-قاعده ائتمان متن : « الامین لا یضمن » یا « لیس علی الامین الاالیمین » یعنی: امین ضامن نیست . یا بر امین چیزی جز سوگند لازم نیست . ( القواعد الفقهیه ، ج 2، صص 4 تا 16- ماده 614 و613 قانون مدنی ) 2-قاعده اتلاف متن: « من اتلف مال الغیر فهوله ضامن » یعنی : هر کس مال دیگری را تلف کند ضامن آن خواهد بود. ( القواعد الفقهیه ،ج2، صص 17 تا 39- ماده 238قانون مدنی 3-احترام مال مسلمان متن: « حرمه مال المومن کحرمه دمه » ( حد یث نبوی ) یعنی : مال…