موسسه طیبات
موسسه تحقیقات و آموزش فقه اقتصادی

استصناع در فقه و حقوق ایران

دکتر غلامعلي سيفی؛ منصوره حسن زاده

چکیده: سفارش ساخت کالاهای دست ساز و پذیرش این قبیل سفارشات از سوی سازنده در سوابق حقوق ‏اسلامی تحت عنوان استصناع مورد بحث قرار گرفته است. ‏
صرفنظر از این که علمای برخی فرق و مذاهب اسلامی در صحت و اعتبار این تأسیس حقوقی تردید ‏جدی کرده اند، ماهیت حقوقی استصناع نیز بین فقهای اسلامی توصیف واحدی نیافته است. به نظر بعضی ‏توافق مستصنع و صانع مبنی بر ساخت کالا با طرح و مواد معین و تحویل آن به سفارش دهنده فاقد ماهیت ‏عقدی بوده و وعد (مواعده) شناخته می شود، اما مطابق نظر گروهی دیگر تراضی انجام گرفته دارای ماهیت ‏عقدی است. در فرض پذیرش ماهیت قراردادی استصناع هم، میان بیع (بیع مال آینده)، اجاره (مقاطعه یا ‏پیمانکاری)، جعاله و شبه اجاره بودن این قرارداد اتفاق نظر وجود ندارد. مضافاً آن که ماهیت مورد نزاع ‏استصناع منجر به بروز اختلاف در حکم لزوم و جواز این عمل حقوقی نیز شده است. ‏
کاربرد فراوان مصادیق مختلف و جدید تأسیس حقوقی مورد بحث در جامعه کنونی و فقدان قانون ‏خاص در این زمینه اقتضا دارد که جهت نیل به یک جمع بندی روشن و ارائه ی راه حل مناسب در حقوق ‏موضوعه ی ایران، آراء و نظرات اعلام شده در فقه دسته بندی و مورد توجه قرار گیرد.‏

اصل مقاله

دانلود مقاله

شما می‌توانید فایل PDF مقاله را از طریق لینک زیر دانلود نمایید.