موسسه طیبات
موسسه تحقیقات و آموزش فقه اقتصادی
مرور رده

مطالب و مقالات فقه اقتصادی

حکم فقهی پرداخت تسهیلات جعاله بانکی بابت حقوق کارکنان

موسسه فقه اقتصادی طیبات به سوال یکی از کاربران سایت پیرامون پرداخت تسهیلات جعاله بانکی بابت حقوق…

حقوق کارکنان، بدهی‌ای است که فعال اقتصادی به کارکنان خود دارد و متعهد است بپردازد و لذا از مصادیق خدمت محسوب نمی‌شود تا بانک بتواند به چنین مواردی تسهیلات جعاله بپردازد و در صورتی که پرداخت شود بانک نمی‌تواند در ازای این تسهیلات سود دریافت نماید؛ هرچند امکان تأمین نقدینگی برای چنین مواردی با استفاده از قراردادهای دیگر فراهم است.

اصول حاکم بر روابط اقتصادی دولت با ملت از دیدگاه سنت

نویسنده: علی رضا کاوند

آنچه در این مجال خواهد آمد بررسی چهار مؤلفه و اصل اساسی در ایجاد و گسترش عدالت اقتصادی در جامعه، از سوی دولتمردان و زمامداران جامعۀ اسلامی و بواقع، وظایفی است که بر عهده دولتمردان در قبال مردمانشان است. این اصول، تکالیف و مسؤولیتهای برخاسته از روایات دین مبین اسلام، عبارت است از: 1-اصل رفع فقر و محرومیت و ایجاد امنیت و آزادی اقتصادی 2-اصل رفع استثمار اقتصادی 3-اصل مساوات و رفع تبعیض اقتصادی 4-اصل امانت داری (در بیت المال) تلاش آن است تا این چهار…

بیع العینه: بررسی فقهی و کاربرد آن در اختیار معامله تبعی و اوراق تورق

نویسنده: علی معصومی نیا منبع: معرفت اقتصاد اسلامی سال دهم بهار و تابستان 1398 شماره 2 (پیاپی 20)

چکیده: «بیع العینه» به معنای خرید نقدی و فروش نسیه به فروشنده و بعکس برای تأمین نقدینگی است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی، به بررسی حکم بیع العینه و امکان استفاده از آن برای تصحیح اختیار معامله تبعی و تورق در بازار سرمایه پرداختیم. با بررسی روایات بیع العینه می توان به این نتیجه رسید که اگر انجام معامله دوم در اول، شرط شود و تمامی ریسک ها متوجه خریدار شود، چنین معامله ای صحیح نبوده و مصداق رباست. هرچند رعایت این دو شرط موجب صحت بیع…

مقاله/بانکداری اسلامی دربرخی کشورهای جهان

نویسنده: خدیجه تقی زاده

چکیده: قانون بانکداری اسلامی در ایران در سال 1362 به تصویب رسید و براساس آن بانک ها ملزم شدند در مدت سه سال تمام عملیات بانکی خود را در قالب بانکداری بدون ربا انجام دهند. در کشور پاکستان برای رشد بانکداری اسلامی سه استراتژی یعنی تأسیس بانک های کاملاً اسلامی نوپا با مشارکت بخش خصوصی، ایجاد بانک های تجاری به عنوان مکمل بانک های اسلامی، ایجاد یک باجه مخصوص عملیات بانکداری اسلامی در تمام شعب بانک های تجاری را در دستورکار قرارگرفت. در کشور مالزی نیز…

مقاله/بانکداری و اقتصاد اسلامی: نظریه های عقود در نظام بانکداری اسلامی

نویسنده: ابراهیم درویشی

چکیده: عده‌ای از نویسندگان و حقوقدانان با استفاده از عناوین سپرده عام و خاص سعی نموده‌اند که سپرده‌های قرض الحسنه پس‌انداز را مشمول‌ سپرده‌های عام بدانند به نظر ایشان سپرده خاص سپرده‌ای است که مشمول‌ تعریف ماده 706 قانون مدنی و عقد ودیعه می‌گردد و عین آن بایستی به‌ با آن‌که سپرده‌های قرض الحسنه پس‌انداز موضوع ماده 3 قانون عملیات‌ بانکی بدون ربا از جهت طبیعت و هدف رابطه نزدیکی با عقد ودیعه دارند با این‌ حال هیچ‌یک از سه ویژگی‌های عقد ودیعه در این…

مقاله/بانکداری و اقتصاد اسلامی: معرفی اجمالی جوانب فقهی و حقوقی عقود بانکداری اسلامی

نویسنده: حسین عیوضلو

چکیده: مضاربه در آیین‌نامه‌های اجرایی قانون عملیات بانکداری بدون‌ ربا:در دستور العمل اجرایی مضاربه در ماده 1 و در آیین‌نامه فصل‌ سوم قانون عملیات بانکداری بدون ربا در ماده 63 نیز عقد مضاربه‌ چنین تعریف شده است: "مضاربه قراردادی است که به موجب آن یکی از طرفین(مالک) عهده‌دار تأمین سرمایه(نقدی)می‌گردد، با قید اینکه طرف دیگر (عامل) با آن تجارت کرده و در سود حاصله هر دو طرف شریک‌ باشند. 2 3-شرط لازم در عقد مضاربه‌ باطل است و مبطل عقد است همان‌گونه که…

تعلق حکم وضعی خمس به منافع شرکت‌ها و مؤسسات

نویسندگان: سیدمحسن طباطبایی، حسن علیدادی سلیمانی

چکیده: خمس از احکام ضروری دین مبین اسلام است که فقهای شیعه و سنی با استناد به آیه ۴۱ سورههمبارکه انفال و سنت نبوی و اجماع فریقین، آن را پذیرفته اند، اما موارد آن مورد اختلاف است، به ویژه منافع کسب که فقط علمای شیعه امامیه بر اساس ظهور آیه و روایات معتبر معصومان^ به آن فتوا داده اند. پرداخت خمس سرمایه و سود حاصل از آن واجب است و از آنجا که برخی از شرکت ها و موسسات دارای شخصیت حقوقی مستقل هستند، ظاهر آن است که حکم فوق در آن ها نیز جاری گردد. دلیل…