استفتاء/ وکالت دادن بانک به فروش اقساطی سکه
سوال:
سلام علیکم
چنانچه استحضار دارید بانکها بر اساس قانون بانکداری بدون ربا اقدام به پرداخت تسهیلات مینمایند. در پارهای موارد مشتریان نیازمندیهایی همانند پرداخت پول پیش خانه، ادای دیون و… دارند که برای این موارد بجز پرداخت قرضالحسنه امکان استفاده از عقود اسلامی دیگر نیست و با توجه به اینکه منابع قرضالحسنه بانکها محدود و بلکه در بانکهای خصوصی تقریبا صفر است؛ بعضی بانکها از شیوه فروش اقساطی سکه و ارز استفاده می کنند.
به این صورت که بانک به مشتری اعلام می کند برای نیاز شما ما قرضالحسنه نداریم اما میتوانیم تسهیلات ۱۰ میلیون تومانی فروش اقساطی سکه به شما پرداخت کنیم؛ به این صورت که ما به اندازه مبلغ تسهیلات (مثلا ۱۰ میلیون) به شما سکه به صورت نسیه با قیمت معین مثلا ۱۴ میلیون با اقساط ۶۰ ماه میفروشیم. و چون مشتری نیاز به سکه ندارد خودش آن را در بازار به فروش رسانده و نیاز مالی خود را برطرف میکند.
ا: آیا این معامله که به صورت کاملا واقعی انجام میگیرد صحیح است؟
ب: اگر انجام خرید سکه و فروش آن به مشتری را بانک به خود مشتری وکالت دهد تا مشتری از یک طلا فروش از طرف بانک بخرد و با قیمت بیشتر و با مدت معلوم به خودش بفروشد و آنگاه که مالک آن سکهها شد آنها را در معامله دیگری بفروش برساند آیا معامله صحیح است؟
ج: آیا تفاوتی دارد که این خرید و فروش با یک طلا فروش انجام بگیرد یا با دو طلا فروش؛ یعنی آیا لازم است که مشتری که وکیل بانک است طلا را بخرد و از طرف بانک به خودش بفروشد، طلا را از یک مغازه بخرد و به خودش بفروشد و وقتی مالک شد آن را به طلا فروش دیگری بفروشد؟ یا نه میتواند در همان طلا فروش اول به فروش برساند؟
از اینکه سوالم طولانی شد واقعا عذرخواهی میکنم.
شما با انتخاب نام هر کدام از مراجع عظام تقلید میتوانید فتاوای ایشان را ملاحظه نمایید.
فتوای حضرت امام خامنهای(مد ظله العالی)
بسمه تعالی
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
اشکال ندارد.
شماره استفتاء: 384968
فتوای آیت الله صافی گلپایگانی(دامت برکاته)
1-چنانچه معامله سکهها واقعی باشد مانعی ندارد.
2- با وکالت مانعی ندارد و صحیح است.
3- اگر با فروشنده شرط خرید مجدد نشود فروختن به خود طلا فروش مانعی ندارد.
والله عالم. 28 محرمالحرام 1425
شماره اتوماتيک : 103209
فتوای آیت الله مظاهری(دامت برکاته)
سکّه و ارز، حکم پول را دارد و خريد و فروش آن به صورت اقساطي و با مبلغ بيشتر، ربا است و حرام است، مگر گيرنده اين گونه وامها چارهاي نداشته باشد و ضرورت در کار باشد که براي او جايز است.1
خريد و فروش پول و سکّه و ارز، جايز است، امّا خريد و فروش سکّه و ارز و نظاير آن به صورت اقساطي و با قيمت بيشتر، ربا و حرام است.2
1- پاسخ سوال شماره:25580
2- پاسخ سوال شماره:25640
فتوای آیت الله مکارم شیرازی(دامت برکاته)
اشکال ندارد. البته بايد معامله به قصد جدي باشد.
کد رهگیری: 103_25_07_92
فتوای آیت الله نوری همدانی(دامت برکاته)
قرار داد مذکور مانعی ندارد و ربا محسوب نمیشود و چنانچه مشتری به وکالت از بانک سکهها را تحویل بگیرد و سپس بفروشد بلا مانع است.
کد 10906
فتوای آیت الله هاشمی شاهرودی(رحمة الله علیه)
1) جایز است ولیکن در صورت تأخیر تأدیه اقساط، بانک حق أخذ مال اضافی را ندارد.
2) فرض مذکور جایز است در صورتی که معامله صوری نباشد.
3) احتمال صوری بودن در چنین مواردی زیاد است و در فرض جدی بودن معامله صحیح است.
کد رهگیری : d4dcec2f04
شرح کارشناسی
متن