بانکداری اسلامی مفهوم عاملیت نقدی بر مقاله انطباق عاملیت با عقود اسلامی در نظام
نویسنده: حمید قنبری
چکیده: نویسنده در این مقاله تلاش نمود مفهوم عاملیت را معرفی نماید،ماهیت حقوقی و اقسام آن را شرح دهد و در نهایت اثبات نماید کهعاملیت در نظام بانکی ایران و باتوجه به مقررات حاکم بر بانکداریدر کشورمان قابلیت اجرا دارد و بانکها و مؤسسات اعتباری ایرانمیتوانند این عملیات را انجام دهند. »،تلاش نموده است مفهومعاملیت در حقوق برخی کشورهای غربی-خصوصا آمریکا-را با برخینهادهای حقوقی در ایران تطبیق نماید و مفاهیمی همچون جعاله وخرید دین را با مفهوم عاملیت تطبیق نماید و بدین ترتیب اثبات نمایدکه انجام عاملیت توسط بانکهای ایرانی در چهارچوب قانون عملیاتبانکی بدون ربا و سایر مقررات ناظر بر بانکداری اسلامی در ایرانامکانپذیر است و بانکهای ایرانی میتوانند به منظور تأمین منابعمالی بنگاههای اقتصادی اقدام به عاملیت نمایند. بانکمرکزی همواره از بانکها میخواهد در هنگام اعطای تسهیلات واعتبارات،توجه لازم را داشته باشند تا تسهیلات با اخذ وثایق مطمئن وکافی ارائه گردد(البته تشخیص مطمئن و قابلقبول بودن تسهیلاترا برعهده خود بانک نهاده است)حال چگونه میتواند اجازه دهدکه بانکها از سازوکار تبدیل تعهد برای تنزیل سیاهههای فروش کهاسناد تجاری نیستند استفاده نماید،با علم به اینکه پس از تبدیل تعهد،این اسناد فاقد هرگونه تضمین و وثیقه از سوی بدهکار خواهند بود؟ نویسنده مقاله همچنین اشاره نموده است که عاملیت را میتوانبا استفاده از سازوکار جعاله در بانکهای ایران انجام داد. به نظر میرسد که نظام بانکی ایران نیز اگر میخواهد مفهوم عاملیترا در کاملترین وجه خود و آنگونه که در سایر نظامهای پیشرفتهدنیا وجود دارد،اعمال نماید،چارهای جز این ندارد که قانون مستقلیدر مورد عاملیت تدوین و جهت تصویب به مراجع قانونگذاریپیشنهاد نماید.”