صلح چیست؟

تعریف صلح

«صلح» عبارت است از سازش و موافقت بر انجام کاری؛ مانند تملیک عین یا منفعتی یا اسقاط دین و یا حقی و شرط نیست پیش‏تر نزاعی واقع شده باشد۱.

اقسام صلح

صلح ممکن است در مقابل عوضی یا بدون آن انجام گیرد. صلحی را که در مقابل عوض انجام می‏گیرد «صلح معوّض» می‏نامند و صلحی که بدون عوض باشد «صلح غیر معوّض» نام دارد.

شرط صحّت صلح

هر دو صلح(معوّض و غیر معوّض)، (اگر با شروط مقررّ انجام گیرد) صحیح است، مگر این که حلالی را حرام و یا حرامی را حلال کند،۲
همچنان که در حدیثی از پیامبر اکرم صلوات الله علیه می‏خوانیم: «.. وَ الصُّلْحُ جائِزٌ بَیْنَ الْمُسْلِمینَ الَّا صُلْحاً احَلَّ حَراماً اوْ حَرَّمَ حَلالًا؛۳
هر نوع صلحی در بین مسلمانان جایز است، مگر صلحی که موجب حلال شدن حرام یا حرام شدن حلالی گردد. بنابراین، صلحی که بر خلاف دستورات دینی و یا بر خلاف مصالح مسلمانان باشد صحیح نیست.

صلح کردن به کمتر از مقدار واقعی طلب

اگر کسی مقدار بدهی خود را بداند و طلبکار او نداند، چنانچه طلبکار، طلب خود را به کم‏تر از مقداری که هست، صلح کند، صحیح نیست و بدهکار نسبت به مقدار اضافی‏ مدیون است، مگر این که مقدار بدهی خود را به او بگوید و او راضی شود یا چنان باشد که اگر مقدار طلب خود را هم می‏دانست، باز هم به این صلح راضی بود ۴.

۱. تحریر الوسیله، ج۱، ص۵۶۱.
۲. تحریر الوسیله، ج۱، ص۵۶۲،مسأله۵.
۳. وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۴۴۳.
۴. تحریر الوسیله، ج۱، ص۵۶۳،مسأله۱۳.

منبع: ویکی فقه