قرض الحسنه(پس‌انداز و جاری)
…و اگر ما پول خود را در بانک پس‌انداز کنیم مخلوط با آن پول‌ها خواهد شد لذا آیا می‌توان پول را دست چنین بانک‌هایی سپرد و نیز جوایزی که بانک‌ها پرداخت می‌کنند چه حکمی دارد و… که در این بخش به پاسخ اینها می‌پردازیم.
یکی از شیوه‌های دیگری که بانک‌ها در بخش تجهیز منابع از آن بهره برده و به جمع‌آوری منابع می‌پردازند، پس‌انداز قرض‌الحسنه و حساب‌های جاری است. ماهیت این حساب‌ها بر طبق عقد قرض بوده و بانک‌ها هیچ سودی به این نوع حساب‌ها پرداخت نمی‌کنند؛ منتها برخی شبهات برای بعضی از مردم در این زمینه به وجود می‌آید؛ از جمله اینکه با توجه به اینکه برخی معاملات بانک‌ها باطل است و طبیعتا داخل بانک پول‌های حرامی وجود دارد و اگر ما پول خود را در بانک پس‌انداز کنیم مخلوط با آن پول‌ها خواهد شد لذا آیا می‌توان پول را دست چنین بانک‌هایی سپرد و نیز جوایزی که بانک‌ها پرداخت می‌کنند چه حکمی دارد و… که در این بخش به پاسخ اینها می‌پردازیم
شما با انتخاب نام هر کدام از مراجع عظام تقلید می‌توانید فتاوای ایشان را ملاحظه نمایید.
فتوای حضرت امام خمینی(رضوان الله تعالی علیه)
امانات و ودیعه‌هایی که اشخاص به بانک‌ها مى‌دهند (و آن را سپرده بانکى مى‌گویند) اگر عنوان قرض و تملیک با ضمانت را داشته باشد اشکالى ندارد و براى بانک جایز است در آن تصرف کند
فتوای حضرت امام خامنه‌ای(مد ظله العالی)
سوال: با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟
جواب: اشکالی ندارد
فتوای آیت الله موسوی اردبیلی(رحمه الله علیه)
سوال: با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟
جواب: روایات مربوط به ثواب دادن قرض الحسنه است، هرچند که از طریق واسطه قرض الحسنه بدهد ولی ثابت نیست که افتتاح حساب ثواب مذکور را داشته باشد، هرچند کار خوبی است
فتوای آیت الله روحانی(دامت برکاته)
در حال آماده سازی می باشد
فتوای آیت الله جوادی آملی(دامت برکاته)
در حال آماده سازی می باشد
فتوای آیت الله طباطبایی حکیم(دامت برکاته)
سوال: با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟
جواب: قرض دادن به بانک بدون شرط سود مانعی ندارد و اگر با قصد قربت باشد انشاءالله ثواب آن نیز بار خواهد شد
فتوای آیت الله سبحانی(دامت برکاته)
در حال آماده سازی می باشد
فتوای آیت الله سیستانی(دامت برکاته)
۱- سپرده‌گذاری در بانک‌های خصوصی به معنای قرض دادن به آنها ـ با شرط نکردن سود، جایز است. به این معنا که قرض دادن را متوقف بر ملزم داشتن بانک به پرداخت سود نکند. نه آنکه خود شخص، در درون خود بنای مطالبه سود در صورتی که بانک آن را نپرداخت نداشته باشد؛ زیرا که بنای بر مطالبه چیزی با شرط نکردن قابل جمع است. همچنان که بنای مطالبه نکردن با شرط کردن قابل جمع است و شخص می‌تواند چیزی را شرط نکند و خواستار آن گردد و یا شرط کند اما آن را مطالبه نکند.
۲ـ سپرده‌گذاری در بانک‌های دولتی ـ به معنای قرض دادن به آنها ـ با شرط گرفتن سود، جایز نیست و آن سود ربا است. بلکه دادن مال به این بانک‌ها هرچند بدون دریافت سود باشد، شرعاً به منزله اتلاف مال است؛ زیرا آنچه را بعداً از بانک باز پس می‌گیرند، مال بانک نیست، بلکه از اموال مجهول المالک است. بنابراین سپردن درآمدها و فایده‌هایی که شخص در طول سال به دست می‌آورد، در بانک‌های دولتی، بدون پرداخت خمس آن، مشکل است؛ زیرا او اجازه صرف این اموال را برای مؤونه خود دارد و به اتلاف آن مجاز نیست و اگر آن را اتلاف کند، ضامن خمس برای صاحبان آن می‌شود.
فتوای آیت الله حسینی شاهرودی(دامت برکاته)
سوال: با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟
جواب: افتتاح حساب یاد شده جائز است و ثواب شامل می شود
فتوای آیت الله شبیری زنجانی(دامت برکاته)
سوال: با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟
جواب: قرض دادن جایز است
فتوای آیت الله صافی گلپایگانی(دامت برکاته)
سوال۱: سپردن پول در صندوق‌هاى قرض‌الحسنه به قصد دریافت جوایز غیر معین چه حکمى دارد؟
جواب: اگر سپردن پول به بانک قرض‌الحسنه به شرط شرکت دادن قرض‌دهنده در قرعه‌کشى جوایز نباشد و خود بانک براى تشویق قرض‌دهندگان جوایزى معین کند، و قرض‌دهنده پول را به قصد قرض‌الحسنه بلاشرط بدهد، اشکال ندارد هر چند قرض‌دهنده از برنامه جوایز بانک مطلع باشد.
سوال۲: پول را جهت حفظ و نگهدارى در بانک به حساب مى‌گذاریم، پس از مدتى بانک مقدارى سود به صاحب حساب مى‌پردازد، آیا اشکالى دارد؟ در صورت اشکال اگر چنین پولى را دریافت نموده‌ایم باید چه کرد؟
جواب: چنانچه پول را فقط جهت نگهدارى در بانک بگذارید و منظور شما گرفتن سود نباشد، به طوری که اگر بانک سود را ندهد مطالبه نمى‌کنید، اشکال ندارد
فتوای آیت الله علوی گرگانی(دامت برکاته)
با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟ خداوند طول عمر با عزت عنایت فرماید
جواب: در صورتی که بانک‌ها هم آن را به مردم قرض دهند و صرفاً یک کارمزد مختصر بگیرند ثواب قرض دادن را می‌برید و اما اگر بدانید بانک آن را در کارهای سودآور و یا قرض‌های با بهره به کار می‌برد قرض دادن به بانک ثواب ندارد
فتوای آیت الله محقق کابلی(دامت برکاته)
سوال: با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟
جواب: اگر بخواهید ثواب گیرتان بیاید باید به فقیر مستحق قرض الحسنه بدهید.
فتوای آیت الله گرامی(دامت برکاته)
در حال آماده سازی می باشد
فتوای آیت الله مظاهری(دامت برکاته)
سوال: با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟ خداوند طول عمر با عزت عنایت فرماید
جواب: اگر صوری است، جایز نیست و اگر جدی است، قرض‌الحسنه به اشخاص بهتر است.
فتوای آیت الله مکارم شیرازی(دامت برکاته)
پول‌هایى را که مردم به عنوان حساب جارى به بانک‌ها مى‌سپارند صورت قرض‌الحسنه به بانک دارد که هر وقت بخواهند، مى‌توانند آن را بگیرند و اگر سودى در مقابل آن قرار دهند حرام است و قرض هم باطل است و بانک نمى‌تواند در آن تصرف کند
فتوای آیت الله نوری همدانی(دامت برکاته)
سوال: با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟
جواب: ج۱. در فرض سوال، افتتاح حساب مانعی ندارد
ج۲. با نیت قرض الحسنه باشد، مأجور است ان شاءالله.
فتوای آیت الله وحید خراسانی(دامت برکاته)
با توجه به اینکه شنیده‌ایم برخی از معاملاتی که در بانک‌ها انجام می‌گیرد صوری بوده و اشکال شرعی دارد، قرض دادن به بانک(افتتاح حساب قرض‌الحسنه) چه حکمی دارد؟ و اساساً ثوابی که در روایات برای قرض دادن آمده شامل کسی که در بانک حساب قرض‌الحسنه باز می‌کند نیز می‌شود؟ خداوند طول عمر با عزت عنایت فرماید
جواب: قرض الحسنه دادن اشکالی ندارد ولی آن چه ثواب دارد این است که به محتاج قرض دهید نه این که به شخص حقیقی یا حقوقی قرض دهید تا با قرض شما معاملات ربوی انجام دهد و از مردم بگیرد.
فتوای آیت الله هاشمی شاهرودی(دامت برکاته)
در حال آماده سازی می باشد
شرح کارشناسی
همانطور که در استفتائات نیز آمده است وجوهی را که مردم تحت قالب حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه و جاری در بانک واریز می‌کنند با توجه به اینکه بانک این وجوه را در قالب عقد قرض دریافت می‌کند و هیچ نوع زیاده و سودی در برابر آنها پرداخت نمی‌کند، افتتاح چنین حساب‌هایی جایز بوده و اشکال شرعی ندارد.
مردم با نیت‌های مختلفی همانند تسهیل حمل و انتقال پول، حفظ پول، شرکت در قرعه کشی‌های قرض‌الحسنه‌ها، به نیت قرض دادن به نیازمندان و… پول خود را به بانک‌ها در قالب قرض‌الحسنه می‌سپارند.
در صورتی که نیت مشتری از افتتاح حساب صرفاً نیت الهی بوده باشد تا بانک به مردم و افرادی که نیاز به قرض‌الحسنه دارند از این وجوه پرداخت نماید، در این صورت علاوه از خدماتی که بانک‌ها به صاحبان حساب‌ها ارائه می‌نمایند، صاحبان حساب‌ها از ثواب قرض‌الحسنه که در قرآن و روایات به آن اشاره و تأکید شده است بهره‌مند خواهند شد.
