مشکل ربا در بانک با حمل الفاظ عقود اسلامی حل نمی شود.
حجت الاسلام جواد عبادی مشکل بانک را ساختاری دانست و گفت: ماهیت بانک قرض ربوی است و این مشکل به صرف این که صوری بگوییم فلان عقد اسلامی جاری شده حل نمی شود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام جواد عبادی مدیر مؤسسه فقه اقتصادی طیبات در نشست خبری تحلیلی بررسی طرح بانکداری جدید مجلس شورای اسلامی که پیش از ظهر امروز در خبرگزاری حوزه برگزار شد، با اشاره به این که قانون عملیات بانکداری فعلی که مصوب ۱۳۶۲ و ابلاغی ۶۳ هست به دو بخش تقسیم می شود، اظهار داشت: یک بخش عقدها و قراردادها و یک بخش آیین نامه ها و ساختارهای بانک مرکزی و بانک های عامل است.
وی با اشاره به طرح جدید مجلس و اشکالات اساسی و غیر شرعی آن تصریح کرد: خود آقای دکتر بحرینی می گفتند این طرح جدید اگر تصویب بشود تا ۳۰ سال دیگر نمی توان کاری کرد، حال سؤال ما از قانون گذاران مجلس این است که آیا این قانون مشکلات قانون قبلی را مرتفع می کند؟ و این همه هشدارهایی که مراجع بزرگوار تقلید داده اند برطرف می شود یا خیر؟
حجت الاسلام عبادی خاطرنشان ساخت: بررسی ها نشان می دهد این طرح مشکلات را برطرف نخواهد کرد، برخی از متخصصان امر حتی غیر حوزوی ها به نکته ای اشاره کرده اند و آن هم این است که بحث مسائل بانکی با سایر قوانینی که در کمیسیون اقتصادی مجلس مسیرش طی می شود متفاوت است و اگر شما برای نظام بانکی که می خواهد سال های سال مدیریت نظام پولی و مالی را به عهده بگیرد قانون طراحی می کنید که اگر الزامات خاص خودش را طی نکند مشکلات قطعا باقی می ماند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که آسیب شناسی نیازمند بیان و ارائه جایگزین است، گفت: الان ادعای این که طرح و مدل جدید داشته باشیم نداریم ولی اتفاقا اشکال اساسی این است که آیا شما برای طراحی قانون جدیدی که می خواهید تصویب کنید مسیر نخبگانی را طی کرده اید؟
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی تصریح کرد: این طرح ها در نشست های مختلفی ارائه شده و متأسفانه نتوانسته اقناع نخبگان حوزوی و دانشگاهی را جلب کند به همین دلیل ما باز با همان مشکل قبلی مواجهیم، بنابراین وقتی مواد را نگاه می کنیم متوجه می شویم که حداقل از نگاه حساس حوزوی مشکلات بدتر هم خواهد شد.
وی بیان داشت: ما تا جایگاه بانک را در اقتصاد خوب تبیین نکنیم موفق نمی شویم، چراکه ما به صورت کلی کشور وارد کننده ای هستیم به همین جهت در ابزارهای مالی و نهادهای اقتصادی هم وارد کننده هستیم و آن را این قدر تغییر کاربری می کنیم که طرف مقابلی که واضع این نهاد هست وقتی نگاه می کند متعجب می شود، مثل پرایدی که در کشورهای خارجی برای نقل و انتقال بارهای کوچک ساخته شد ولی وقتی به ایران آمد برای مسافرت های بین شهری از آن استفاده می شود.
حجت الاسلام عبادی در ادامه سخنان خود با تأکید بر این که در کشور ما تعبیر بانک فراتر از چیزی است که در دنیا دیده می شود، گفت: مشکل نظام بانکداری صرفا ابزاری نیست که کم یا زیاد باشد بلکه مشکل از ساختار است؛ این بانکی که همه قبول داریم از کشورهای غیر اسلامی وارد شده یک تعریفی که در فضای کارکرد اقتصادی شده است قرض ربوی بوده و در ایران می خواهیم آن را با بار کردن عقود اسلامی تغییر کاربری بدهیم که چنین چیزی امکان ندارد.
بانک ها صرفا و فقط برای قرض ربوی تشکیل شدند، یعنی خود بانک های غربی هم بر این عقیده اند که ما از مردم قرض می گیریم و پول مردم را با سود به آنها برمی گردانیم و به مردم هم پول می دهیم و آن را با سود پس می گیریم، پس تغییر کاربری این بانک در کشورهای اسلامی نمی تواند مشکل را حل کند.
مدیر مؤسسه فقه اقتصادی طیبات با بیان این که صرف بیان عقد مرابحه و مزارعه و جعاله و امثال آن بانک ها را اسلامی نمی کند، خاطرنشان کرد: ماهیت بانک قرض ربوی است و نمی توان ماهیت آن را عوض کرد، همچنانکه اگر شما بر فنداسیونی که تنها برای یک طبقه ساخته شده ۱۴ طبقه بگذارید در این صورت طبقات بالا یا صوری و غیر قابل استفاده و سبک است و یا اگر قابل استفاده و واقعی باشد کل ساختمان فرو می ریزد.
