موسسه طیبات
موسسه تحقیقات و آموزش فقه اقتصادی
مرور رده

پورتال فقه پول و بانک

مقاله/بانکداری و اقتصاد اسلامی: نظریه های عقود در نظام بانکداری اسلامی

نویسنده: ابراهیم درویشی

چکیده: عده‌ای از نویسندگان و حقوقدانان با استفاده از عناوین سپرده عام و خاص سعی نموده‌اند که سپرده‌های قرض الحسنه پس‌انداز را مشمول‌ سپرده‌های عام بدانند به نظر ایشان سپرده خاص سپرده‌ای است که مشمول‌ تعریف ماده 706 قانون مدنی و عقد ودیعه می‌گردد و عین آن بایستی به‌ با آن‌که سپرده‌های قرض الحسنه پس‌انداز موضوع ماده 3 قانون عملیات‌ بانکی بدون ربا از جهت طبیعت و هدف رابطه نزدیکی با عقد ودیعه دارند با این‌ حال هیچ‌یک از سه ویژگی‌های عقد ودیعه در این…

مقاله/بانکداری و اقتصاد اسلامی: معرفی اجمالی جوانب فقهی و حقوقی عقود بانکداری اسلامی

نویسنده: حسین عیوضلو

چکیده: مضاربه در آیین‌نامه‌های اجرایی قانون عملیات بانکداری بدون‌ ربا:در دستور العمل اجرایی مضاربه در ماده 1 و در آیین‌نامه فصل‌ سوم قانون عملیات بانکداری بدون ربا در ماده 63 نیز عقد مضاربه‌ چنین تعریف شده است: "مضاربه قراردادی است که به موجب آن یکی از طرفین(مالک) عهده‌دار تأمین سرمایه(نقدی)می‌گردد، با قید اینکه طرف دیگر (عامل) با آن تجارت کرده و در سود حاصله هر دو طرف شریک‌ باشند. 2 3-شرط لازم در عقد مضاربه‌ باطل است و مبطل عقد است همان‌گونه که…

مقاله/بانکداری اسلامی؛چالشهای نظری-عملی

نویسندگان: رضا اکبریان؛ حمید رفیعی

چکیده: ایده بانکداری اسلامی نخستین‌بار در دهه 1950 مطرح شد و هم اکنون بیش از صد نوع بانک اسلامی وجود دارد. بانکداری اسلامی از ابتدای پیدایش تاکنون دستخوش تغییرها، مشکل‌ها و چالش‌های فراوانی بوده است. به‌ویژه تغییرهای اخیر جهان، فناوری اطلاعات (IT ) و بحث‌های مربوط به سازمان تجارت جهانی (WTO)، بانک‌های اسلامی را در رقابت هرچه بیشتر با بانک‌های سنتی قرار داده است. در مقاله، نخست به‌صورت موردی به بررسی مشکل‌ها و چالش‌های عملی مواجه با بانکداری…

مقاله/بانکداری اسلامی؛ شیوه های نظری و عملی

نویسنده: مرتضی والی نژاد

چکیده: "ثبات قیمت‌ها و توزیع سود مؤسسه‌هایی که سرمایه‌گذاری آنها از طریق بانک‌ (به تصویر صفحه مراجعه شود) سه کشور جمهوری‌ اسلامی ایران،پاکستان‌ و سودان بانکداری‌ اسلامی را به شکل‌ منسجم و یکپارچه‌ تجربه کرده‌اند و کشورهای مالزی و اندونزی نیز در این راه‌ گام‌هایی را بر داشته‌اند (به تصویر صفحه مراجعه شود) سوال مهمی که ذهن‌ اندیشه کنندگان درباره‌ اقتصاد اسلامی را-اعم‌ از موافق یا مخالف-به‌ خود مشغول می‌دارد، این است که آیا بانکداری بدون بهره‌ امکان…

مقاله/بانکداری اسلامی، یک حرف ناتمام

نویسنده: شیوا معتمدی

چکیده: "حال‌ فکر کنید که این شخص بیاید و با توجه به میزان تورم 15 درصدی،پول خود را در بانک با نرخ سود پنج درصد بخواباند، مسلم است که در سال آینده با پول خود دیگر نمی‌تواند ده عدد دوچرخه بخرد خوب،چطوری می‌توانیم دستور کاهش نرخ سود بانکی را بدهیم،در حالی که می‌دانیم که قدرت خرید شخص را پایین می‌آورد؟ از سوی دیگر،این بحث هم درست است که وقتی نرخ سود بانکی بالاست،تولیدکنندگان چگونه می‌خواهند کار کنند/کدام‌ فعالیت تولیدی آنقدر سود دارد که 15 درصد آن را…

مقاله/بانکداری اسلامی، دریچه ای به سوی آینده/ مشابهت ها یا نزدیکی های بانکداری اسلامی با بانکداری…

نویسنده: وارن ادواردز؛ مترجم: علوی لنگرودی، سید حسین؛

چکیده: در این نوشته،کوشش شده است تا نشان‌ داده شود که معادل‌ها و همزادهای متعددی در ساختارهای‌ بانکی مالیات مدار وجود دارند که اگر چه در زمره سیستم‌های‌ بانکی سنتی و غیر اسلامی طبقه‌بندی می‌شوند و از ابزارهای‌ مالی غربی بهره می‌گیرند،اما مشابهت‌ها و قرابت‌های بسیاری‌ با بانکداری و مالیه اسلامی دارند که این امر در نوع خود، می‌تواند جالب توجه و خواندنی باشد. علاوه بر این، نویسنده مقاله معتقد است که ویژگی‌های منحصر به فردی در بانکداری و مالیه اسلامی…