موسسه طیبات
موسسه تحقیقات و آموزش فقه اقتصادی
مرور برچسب

پول

حکم پول های مخلوط به حرام بانک

آیا کلاً افتتاح حساب و معامله با مجموعه ای که اموالش مخلوط به حرام است چه صورتی دارد و نیز پول هایی که گرفته می شود آیا تصرف آن جایز است؟

مقاله/اندیشه ذخیره قانونی بر سپرده‌های بانکی (ماهیت حقوقی و کارکرد اقتصادی)

نویسندگان: اسدالله فرزین وش ؛ سعید فراهانی فرد

چکیده: بانک مرکزی به منظور کنترل حجم پول، از ابزارهای گوناگونی استفاده می‌کند. برخی از این ابزارها چون اوراق قرضه و تغییر در نرخ تنزیل مجدد، به‌جهت داشتن ماهیت ربوی قابل استفاده در بانکداری اسلامی نیستند. یکی دیگر از ابزارهای سیاست پولی، تغییر در نرخ ذخایر قانونی بر سپرده‌های بانکی است که از طریق ضریب فزاینده، موجب تغییر در حجم پول می‌شود. در این مقاله، با طرح دیدگاه‌های گوناگون درباره استفاده از این ابزار، پرسش‌های ذیل را بررسی می‌کنیم. 1. آیا…

مقاله / بررسى فقهى وقف پول

نویسنده: سید صادق طباطبایی‌نژاد

چکیده: سنت حسنه وقف پشتوانه اقتصادى اهداف بلند انسانى است که در طول تاریخ با توجه به سطح زندگى مردم براى رشد فرهنگ و دانش بشرى، تأثیرى بس سترگ داشته است. اکنون با تغییر نوع زندگى و گسترش نقش ابزارهاى مالى در توسعه و رشد کشورها، با پیوند بین نهاد مبارک وقف و پول، مى توان از این ظرفیت بالقوه براى کاهش هزینه هاى اجتماعى و رشد و تعالى جوامع گام برداشت. در آثار اسلامى، مفهوم وقف با لزوم حفظ عین موقوفه و عدم تصرف، تغییر و تبدیل در آن، عجین شده است; از…

مقاله / بررسی فقهی و حقوقی قابلیت جبران ضرر ناشی از کاهش ارزش پول

نویسندگان: سید محمد صادق طباطبایی؛ پگاه سرمدی

چکیده: تغییر ماهیت پول از صدر اسلام تاکنون و تبدیل آن از مال عینی (طلا و نقره) به پول تحریری و اسکناس که پشتوانۀ طلای موجود نزد بانک‌ها و از سوی دولت‌ها معتبر و دارای ارزش تلقی می‌شود و نیز ظهور بحران‌های مالی و اقتصادی به‌خصوص در دهه‌های اخیر و ایجاد پدیده‌ای به نام «تورم»، همگی باعث کاهش ارزش قدرت خرید واقعی پول شده است. این امر که در علم اقتصاد، مورد بحث و بررسی واقع می‌شود. لیکن در علم حقوق نیز یکی از مصادیق قابل بحث در حوزۀ مسئولیت مدنی و…

مقاله / ضمان کاهش ارزش پول از دیدگاه فقه و حقوق

نویسنده: حبیب الله طاهری

چکیده: از آنجا که پول در زندگی بشر نقش بسیار پیچیده و گسترده داشته و جایگاه‌ آن قابل انکار نیست و از مسائل مستحدثه حوزه اقتصاد و سیستم معیشتی مردم‌ است.در اوضاع و احوال کنونی سؤالات بسیاری پیرامون آن مطرح است که هر کدام به نوبه خود از فرهیختگان پاسخ می‌طلبد؛از جملهء آن‌که آیا کاهش ارزش‌ پول و قدرت خرید مستلزم ضمان است؟این مقاله نخست در پی شناخت‌ ماهیت پول و در مرحله دوم پاسخ به سؤال فوق است.ضمان کاهش ارزش،بر اساس قاعده و در مرحله دوم پاسخ به سؤال…

بررسی مشروعیت اجاره پول

نویسنده: احمدعلی قانع

چکيده: ربای قرضی و معاملی از جمله معامالت حرام به شمار می‌روند و اجاره نفس و شیء از جمله معامالت حلال. آیا اجاره پول با حفظ همه ارکان اجاره و احکام آن، مصداق قرض و ربا است یا زیر مجموعه اجاره اشیاء؟ پژوهش حاضر ضمن توجه به ماهیت پول و کارکرد آن و نیز با در نظر گرفتن ارکان و احکام ربا و قرض و اجاره، مدعی است اجاره پول همانند اجاره یک خانه یا ماشین امکان دارد و مشروع میباشد و با توجه به تفاوت احکام اجاره و ریسک‌پذیری موجر نسبت به عین یا مال الاجاره…

موضوع شناسی پول و جایگاه آن در احکام فقهی کاهش ارزش پول

نویسندگان: علیرضا امینی ؛ عباس سماواتی

چکیده: کاهش ارزش پول پدیده مهم و مؤثری است که ادامه و شدت آن در اقتصاد ایران آثار نامطلوب و ناعادلانه ای در روابط پولی(به ویژه درازمدت) گذاشته است. نظریه های فقهی موجود که برای پول با ماهیت گذشته و حالت ثبات نسبی ارزش آن ارایه شده است، پاسخ گوی نیازهای واقعی در این وضعیت نیستند. بررسی تحلیلی وظایف پول نشان می دهد که مقدار ذخیره ارزش نیز جزء وظایف آن است و نظریه قدرت خرید درباره ماهیت پول به دلایلی ترجیح دارد. در این مقاله ضمن تأکید بر نقطه عطف…

بررسی فقهی و حقوقی قابلیت جبران ضرر ناشی از کاهش ارزش پول

نویسندگان: سید محمد صادق طباطبایی ؛ پگاه سرمدی

چکیده: تغییر ماهیت پول از صدر اسلام تاکنون و تبدیل آن از مال عینی (طلا و نقره) به پول تحریری و اسکناس که پشتوانۀ طلای موجود نزد بانک‌ها و از سوی دولت‌ها معتبر و دارای ارزش تلقی می‌شود و نیز ظهور بحران‌های مالی و اقتصادی به‌خصوص در دهه‌های اخیر و ایجاد پدیده‌ای به نام «تورم»، همگی باعث کاهش ارزش قدرت خرید واقعی پول شده است. این امر که در علم اقتصاد، مورد بحث و بررسی واقع می‌شود. لیکن در علم حقوق نیز یکی از مصادیق قابل بحث در حوزۀ مسئولیت مدنی و…