انواع ارزش سهام

ارزش اسمی

ارزش اسمی یک سهم، قیمتی است که در هنگام تاسیس شرکت برای هر سهم ثبت شده و در اساس‌نامه آن نیز ذکر می‌شود. در کشور ما ارزش اسمی سهام شرکت‌های سهامی عام (پذیرفته شده در بورس) بر اساس قانون نمی‌تواند بیشتر از ۱۰۰۰۰ ریال باشد. البته این عدد در حال حاضر معمولا ۱۰۰ تومان یا ۱۰۰۰ ریال است. ارزش اسمی سهام بر روی برگه سهام نیز درج می‌شود. ارزش اسمی سهام شرکت‌های سهامی خاص می‌تواند اعدای بیشتر ار ۱۰۰۰۰ ریال مثل یک میلیون ریال، صدهزار ریال و … باشد.

همچنین لازم به ذکر است تعداد سهام یک شرکت از تقسیم سرمایه ثبت شده شرکت بر ارزش اسمی سهام آن شرکت به دست می‌آید. مثلا فرض کنید یک شرکت سهامی عام سرمایه‌‌ ثبت شده معادل ۱۰۰۰ میلیارد ریال داشته باشد. از تقسیم ۱۰۰۰ میلیارد ریال بر ۱۰۰۰ ریال ارزش اسمی سهام، تعداد برگه سهام شرکت که ۱ میلیارد خواهد بود به دست می‌آید.

منظور از سرمایه ثبت شده در این جا آخرین سرمایه‌ای است که در دفاتر رسمی به ثبت رسیده باشد. مثلا اگر یک شرکت ملکی را چندین سال پیش به قیمت ۱ میلیارد تومان خریده باشد، قیمت ثبت شده آن تا زمان ارزیابی کارشناسی مجدد همان ۱ میلیارد تومان خواهد بود.

ارزش دفتری

در صورتی که دارایی‌های ثابت و جاری یک شرکت را منهای بدهی‌های آن کنیم، مبلغ سرمایه متعلق به سهامداران یا همان حقوق صاحبان سهام به دست می‌آید. از تقسیم حقوق صاحبان سهام بر تهداد سهام شرکت، ارزش دفتری هر سهم به دست خواهد آمد. ممکن است این تصور به وجود بیاید که چون بدهی‌ها از دارایی‌ها کسر شده، لذا ارزش دفتری همواره از ارزش اسمی کمتر است. اما نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که در محاسبه دارایی‌های شرکت در این جا علاوه بر سرمایه ثبت شده می‌بایست مبالغ نقدی، سپرده‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها، سود انباشته و سایر اندوخته‌ها را نیز در نظر گرفت. پس می‌توان نتیجه گرفت که دارایی‌های یک شرکت معمولا از سرمایه‌ ثبت شده آن بیشتر است. مگر در مواردی خاص!

لازم به ذکر است که در هنگام تاسیس یک شرکت معمولا ارزش اسمی و ارزش دفتری با هم برابر هستند.

از آن جا که اطلاعات و ارقام و اعداد مربوط به دارایی‌ها، بدهی‌ها و سایر اطلاعات مالی یک شرکت‌ در دفاتر مالی محاسبه شده و ثبت می‌شوند، به ارزش محاسبه شده در این روش ارزش دفتری یا قیمت دفتری می‌گویند. همچنین لازم به ذکر است که اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس به صورت کامل، دقیق و در فواصل زمانی مشخص بر روی سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) در اختیار سرمایه‌گذاران و سایر افراد قرار می‌گیرد.

ارزش بازاری

همان‌طور که از اسم آن نیز مشخص است به قیمتی که سهام یک شرکت در حال حاضر در بازار معامله می‌شود ارزش بازار می‌گویند. در این جا منظور از بازار همان بازار بورس است. در واقع سهام شرکت‌ها معمولا در قیمتی غیر از ارزش اسمی و دفتری خود معامله می‌شوند. این ارزش‌گذاری بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در تابلوی معاملات بورس تعیین می‌گردد. در تصویر زیر تابلوی معاملات شرکت حمل و نقل بین‌المللی فارس در روز ۱۰ام شهریور سال ۹۷ را مشاهده می‌کنید. به نظر شما ارزش بازاری هر سهم این شرکت در این روز چقدر بوده است؟!

عوامل زیادی بر روی ارزش بازار یک سهم و میزان عرضه و تقاضا برای آن تاثیر می‌گذارند. مثلا شرکت‌های که عملکرد و چشم‌انداز مناسبی در سودآوری داشته باشند ممکن است حتی تا چند برابر ارزش اسمی و دفتری خود معامله شوند. در این حالت سرمایه‌‌گذاران بر اساس پیش‌بینی‌ها از عملکرد شرکت قیمت‌های پیشنهادی خود برای خرید یا فروش سهم را ارائه می‌کنند. در برخی موارد نیز ممکن است به دلیل عملکرد ضعیف یک شرکت قیمت سهام آن حتی به قیمتی کمتر از ارزش اسمی آن برسد.

ارزش ذاتی

ارزش ذاتی یک سهم، بیانگر قیمتی است که سرمایه گذاران برای سهم قائل هستند. ارزش(قیمت) سهام یک شرکت در بازار (بورس) ممکن است کمتر، بیشتر و یا برابر با ارزش ذاتی آن باشد. در بازار سرمایه احتمالا این جمله را زیاد خواهید شنید: ” فلان سهم بیشتر از این‌ها می‌ارزد!” این جمله دقیقا به همین موضوع اشاره دارد که ارزش ذاتی سهام ممکن است خیلی بیشتر از ارزش بازاری آن باشد. پس در صورتی که از نگاه سرمایه‌گذاران ارزش بازاری یک سهم از ارزش ذاتی آن کمتر باشد سهم برای سرمایه‌گذاری مناسب است و بالعکس!

با توضیحاتی که داده شد ممکن است برای شما این سوال به وجود آید که وقتی می‌توان ارزش ذاتی یک سهم را محاسبه کرد، چطور سهام برخی شرکت‌ها ممکن است بیشتر یا کمتر از ارزش ذاتی خود معامله شوند؟! پاسخ این سوال به نوعی در خود آن نهفته است!

اولا عواملی که بر قیمت سهام اثر می‌گذارند همواره در حال تغییر هستند. پس ارزش ذاتی سهام شرکت‌ها نیز دائما در حال تغییر بوده و کسانی که زودتر این تغییرات را تحلیل کرده و ارزش ذاتی سهم را ارزیابی کنند، موفق‌تر خواهند بود.

ثانیا، محاسبه ارزش ذاتی سهم تا حدودی به نوع تحلیل سرمایه‌گذاران بستگی دارد. به این معنا که همواره اختلاف نظر میان سرمایه‌گذاران وجود دارد و در واقع همین اختلاف نظرات است که باعث می‌شود سهام شرکت‌های مختلف همواره در حال خرید و فروش باشد. پس توجه کنید که قیمت بازار همواره سعی دارد که به قیمت ذاتی سهم میل کند.

تا این جا احتمالا یک دید کلی و شفاف در مورد انواع ارزش سهام به دست آورده‌اید. چهار ارزشی که به آن اشاره شد یعنی ارزش اسمی، ارزش دفتری، ارزش بازار و ارزش ذاتی بیشترین کاربرد در مفاهیم و تحلیل‌های بورسی را دارند. احتمالا شما هم از این پس بیشتر این واژه‌ها را خواهید شنید. ضمن این که بسیاری از سرمایه‌گذاران برای تحلیل سهام و سرمایه‌گذاری‌های خود، از روش‌های بنیادی ارزش‌گذاری استفاده می‌کنند، که پایه و اساس تمامی این روش‌ها آشنایی با همین مفاهیم است.

نکته قابل ذکر دیگر این که ارزش‌‌های مختلف دیگری را بر اساس مبانی حسابداری و ارزش‌گذاری برای سهام شرکت‌ها می‌توان محاسبه کرد. مثلا در مباحث حسابداری ارزش انحلال و ارزش جایگزینی نیز مطرح هستند.

منبع: adibniya.com