اسناد خزانه اسلامی (اخزا)

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا)، اوراق خزانه اسلامی به صورت بالقوه نوعی اوراق بدهی محسوب می شوند. به طور خلاصه می توان گفت ماهیت اوراق بدهی این است که منتشر کننده اوراق با انتشار آن بدهی خود را به تعویق می اندازد. منظور ما از منتشر کننده در این مقاله دولت است. اوراق خزانه اسلامی یا اخزا نیز نوعی اوراق بدهی محسوب می شوند. دولت با انتشار اخزا در واقع بدهی خود را طی ساز و کاری برای مدتی به تعویق می اندازد.

اسناد خزانه اسلامی چیست؟

اسناد خزانه اسلامی نوعی از ابزارهای مالی اسلامی است. اخزا یک ابزار مالی مبتنی بر بدهی محسوب می شود. این اسناد اوراق بهادار با نامی است که دولت آن را به جای بدهی ‌های خود بابت طرح ‌های تملک دارایی‌ های سرمایه ‌ای با قیمت اسمی و سررسید معین به طلبکاران غیردولتی واگذار می‌کند.

رویه خرید و فروش اسناد خزانه در دنیا به این شکل است که به رقمی کمتر از قیمت اسمی به خریداران فروخته شده و از منابع مالی حاصل از فروش، بدهی‌ های دولت پرداخت می شود .اما به دلیل مسائل فقهی وارد بر این روش، دولت ایران، این اوراق را صادر و به شکل مستقیم به طلبکاران غیر دولتی واگذار می ‌کند. دارنده اوراق درصورت نیاز به وجه نقد، این اوراق را در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران به فروش می ‌رساند. یعنی دولت به جای بدهی خود به طلبکارانش این اسناد را به آنها می دهد و آنها می توانند اسناد خزانه اسلامی یا اخزا را در بازار به فروش رسانده و به پول خود برسند.

آیا اسناد خزانه اسلامی معتبر هستند؟

همانطور که گفته شد اسناد خزانه اسلامی یک ابزار مالی برای تسویه بدهی های دولت به طلبکارانش است.در نتیجه وقتی شما اخزا خریداری می کنید طرف حساب شما دولت خواهد بود.همچنین بانک مرکزی ضامن است که اگر دولت به هر دلیلی بدهی خود را پرداخت نکند، بانک مرکزی این بدهی را پرداخت خواهد کرد؛ این موضوع تضمینی برای خریداران اخزا محسوب می‌شود.

چگونه از طریق خرید اخزا سود می کنیم؟

ساز و کار اسناد خزانه اسلامی به این شکل است که خریدار در زمان انتشار آن را به قیمتی کمتر از قیمت اسمی خریداری می کند. سپس در زمان سررسید اخزا می تواند آن را به قیمت اسمی به فروش برساند و از این طریق سود بدست بیاورد. پس همانطور که مشخص است این اوراق سود پرداختی دوره ای ندارند، بلکه سودی که شما بدست می آورید ناشی از اختلاف قیمت در زمان خرید و زمان سررسید اوراق است.همچنین سررسید این اوراق کمتر از یکسال است.

مثال برای نحوه کسب سود از خرید اخزا

فرض کنید شما اسناد خزانه اسلامی را که قیمت اسمی یک میلیون ریال دارند،در زمان انتشار به قیمت ۸۵۰ هزار ریال خریداری می کنید. سررسید این اخزا نیز ۸ ماهه است.در نتیجه شما می توانید پس از گذشت ۸ ماه و در زمان سررسید ، اخزا تحت تملک خود را به قیمت یک میلیون ریال به فروش برسانید.بدین ترتیب شما از خرید و فروش اخزا در این ۸ ماه ۱۷.۶۴ درصد سود بدست آورده اید :

قیمت خرید : ۸۵۰۰۰۰ ریال

قیمت فروش : ۱۰۰۰۰۰۰ ریال

سود حاصل از فروش :

ریال۱۵۰۰۰۰ = ۸۵۰۰۰۰ – ۱۰۰۰۰۰۰

۱۷٫۶۴% = ۱۰۰*۱۵۰۰۰۰/۸۵۰۰۰۰

اگر شما در زمان انتشار این اوراق را خریداری نکنید، باید مبلغی بیشتر نسبت به تاریخ انتشار پرداخت کنید. چرا که هر چه به تاریخ سررسید این اوراق نزدیکتر بشویم قیمت آنها افزایش خواهد یافت.در این زمان برای بدست آوردن بازده خود باید قیمت اسمی اخزا را از قیمت خرید خود کسر کنید. یرای مثال به بازده های اخزا در جدول زیر توجه کنید:

چگونه اخزا بخریم؟

اسناد خزانه اسلامی در بازار فرابورس ایران خرید و فروش می شوند.شما هر زمانی که قصد خرید و یا فروش این اوراق را داشته باشید،می توانید از طریق یکی از کارگزارانی که عضو فرابورس هستند این اوراق را به قیمت روز خرید و فروش نمایید. ضمنا نماد این اوراق همراه با عددی بیان می‌شود که نشانگر سررسید آن است. به عنوان نمونه سررسید اسناد “خزانه اسلامی۹۶۱۰۱۰” در تاریخ ۱۰ آذر ماه ۹۶ است.

منبع: بازار سرمایه ایران