مقاله / مرابحه ابزاری برای پوشش ریسک در نظام مالی اسلامی
نویسنده: محمد علیزاده
چکیده: مرابحه در حقیقت توافق در مورد یک معامله خرید و فروش برای تامین مالی یک دارایی است که در آن هردو طرف از هزینهها و حاشیه سود اطلاع دارند و آن را قبول کردهاند. ممکن است این نکته به ذهن متبادر شد که از نظر قوانین اسلامی هیچگونه اجبار قانونی برای انجام تعهد در این نوع قرارداد برای مشتریان وجود ندارد و مشتری میتواند با تغییر ذهنیت خود نسبت به این معامله از این قرارداد خارج شود و بانک را در معرض ریسک قرار دهد. این تعهد به منزله یک الزام قانونی نیست بلکه ممکن است مشتری از تعهد و قول خود بر شود در چنین شرایطی بانک با ریسک از دست دادن وجه نقدی روبرو خواهدشد که برای خرید کالا مصرف کرده است. احکام و ضوابط فقهی خاص بیع مرابحه ۱)وجود کالاها و در دسترسبودن آنها شرط اساسی امضای قرارداد مرابحه است بنابراین بانک باید ابتدا کالای مورد تقاضای مشتری را مطابق با ویژگیهای خواسته شده خریداری کرده و پیش از امضای قرارداد مرابحه کالا را در تملک داشته باشد. اگر مشتری،بانک یا نهاد دیگر اسلامیباشد که امکان استفاده از پیمان آتی برای او وجود ندارد،معامله میتواند از طریق مرابحه موازی”۶۱انجام گیرد:بانک اسلامی وام را به صورت دلاری در اختیار بانک مشتری میگذارد(به او میفروشد)که در عورض این بدهی را به صورت یورو به خود مشتری بفروشد. یکی از این ابزارها مرابحه است که به صورت یک قرارداد خرید و فروش برای تامین مالی یک دارایی است که در آن طرفین از هزینهها و حاشیه سود اطلاع دارند و در مورد آن به توافق رسیدهاند.