موسسه طیبات
موسسه تحقیقات و آموزش فقه اقتصادی
مرور رده

مطالب و مقالات فقه بورس

مقاله/ اوراق بهادار (صکوک) بانکی – تبدیل تسهیلات بانکی به اوراق بهادار در بانکداری بدون ربا

نویسندگان: سید عباس موسویان ؛ بلال فریدی ؛ وثوق علی فرهادیان

چکیده: امروزه در کنار طراحی انواع متنوع سپرده های بانکی، یکی از متداول ترین روش های تأمین مالی بانک ها، استفاده از انتشار اوراق بهادار با پشتوانه تسهیلات بانکی است. استفاده از این ابزار در بانکداری متعارف سابقه زیادی دارد؛ بانک ها با بهره گیری از این ابزار منابع خود را تجدید کرده و قدرت اعطای تسهیلات اعتباری خود را مضاعف می کنند، استفاده از این ابزار در بانک های اسلامی از جمله در ایران سابقه زیادی ندارد. با تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال…

مقاله/ بررسی انواع اوراق صکوک در بانکداری اسلامی

نویسنده: نرگس علی عصار

چکیده: دولت ها و شرکت ها همواره جهت تأسیس یا گسترش و توسعه فعالیت های خود نیازمند تأمین مالی بوده اند و از آنجا که شروع ابزارهای تأمین مالی از کشورهای غربی بوده است، به طور معمول، بر اساس مبانی ارزشی و حقوقی آنها می باشد که در مواردی با مبانی ارزشی و حقوقی اسلام سازگار نیستند. به عنوان مثال بهترین ابزار بدهی در نظام مالی متعارف اوراق قرضه می باشدکه استفاده از این ابزار در نظام مالی اسلامی به دلیل ربوی بودن آن مردود شمرده می شود. دولت ها و شرکت…

مقاله/ صکوک سلف- ابزاری مناسب برای تأمین مالی و پوشش ریسک

نویسنده: سعید فراهانی فرد

چکیده: مطالعه های مالی جدید نشان می دهد که می توان با استفاده از عقدهای مشروع، ابزارهای مالی با کاربردهای گوناگون طراحی کرد. یکی از این ابزارهای مالی، اوراق سلف است که براساس عقد سلف طراحی می شود. این ابزار قابلیت دارد به صورت ابزار مناسبی برای تامین کسری بودجه دولت، تامین مالی بنگاه های اقتصای، ابزار مناسبی برای پوشش ریسک و به صورت ابزار سیاست پولی به وسیله بانک مرکزی به کار گرفته شود. در مقاله حاضر کوشیده شده به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده…

مقاله/ مبانی شرعی اوراق بهادار اسلامی (صکوک)

نویسنده: محمدعلی تسخیری

چکیده: یکی از نوآوری های دهه اخیر در عرصه بحث های پولی و مالی اسلامی، انتشار انواع اوراق بهادار اسلامی به اسم صکوک است، این اوراق که به طور عمده برای تامین مالی دولت، سازمان های وابسته به دولت و بنگاه های اقتصادی منتشر می شوند براساس عقدهای اسلامی طراحی شده اند و جایگزین مناسبی به جای اوراق بهادار ربوی به ویژه اوراق قرضه شمرده می شوند. اوراق بهادار اسلامی گرچه از جهت شیوه عملیاتی شباهت هایی با اوراق بهادار ربوی دارند اما از جهت محتوا و ماهیت…

نشست بحوث فقهی با موضوع «بررسی فقهی قراردادهای آتی در بورس»

نشست دهم/ 16 بهمن ماه ۹۸ + صوت

جلسه دهم بحوث فقهی با موضوع «بررسی فقهی قرادادهای آتی در بورس» با حضور حجت الاسلام دکتر احمدرضا صفا و جمعی از طلاب سطوح عالی حوزه و دانش‌پژوهان مؤسسه در حوزه علمیه امام کاظم علیه اسلام برگزار شد. در این جلسه ضمن موضوع شناسی قراردادهای آتی به تبیین دیدگاه های فقهی و چالشهای فقهی و عملیاتی این ابزار مشتقه پرداخته شد.

عقد تورق برای تأمین نقدینگی از منظر فقهای امامیه

نویسندگان: محمدنقی نظرپور ؛ محمدرضا یوسفی ؛ سیدمحسن سجادی

چکیده: تورق عقدی است که با هدف تامین منابع مالی و نقدینگی صورت می گیرد و در بیشتر مذاهب فقهی به عنوان بخشی از بیع العینه مورد بحث قرار گرفته است. اخیرا در برخی از بانک های کشورهای عربی از این عقد استفاده می شود که اجرای آن موافقان و مخالفانی در میان اندیشمندان اهل سنت دارد. به دلیل استفاده از این عقد برای تامین نقدینگی و سرمایه در گردش بازرگانان و تولید کنندگان، مناسب بود جواز آن از منظر فقهای امامیه نیز مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله به…

صکوک، ابزاری مناسب برای جانشینی اوراق قرضه

نویسندگان: محمد حسن فطرس؛حسین محمودی

چکیده: این مقاله به تعریف، بررسی و تأثیر استفاده از اوراق صکوک اجاره در فرایند تأمین مالی می پردازد. در این مطالعه ابتدا تأمین سرمایه به عنوان یکی از مباحث اصلی برای شروع و یا ادامه فرآیند تولید و روش تبدیل به اوراق بهادار کردن دارایی ها به عنوان یکی از روش های تأمین سرمایه مورد توجه قرار می گیرد. اوراق قرضه به عنوان یکی از روش های تأمین سرمایه مورد توجه قرار می گیرد. اوراق قرضه به عنوان یکی از ابزارهای این روش بیان می شود و مشکل اوراق قرضه در…

صکوک مزارعه و مساقات – ابزار مالی مناسب برای توسعه بخش کشاورزی ایران

نویسنده: سید عباس موسویان

چکیده: خلا حاصل از حذف اوراق قرضه از بازار سرمایه از یک سو و قابلیت عقدهای اسلامی برای طراحی ابزارهای مالی از سوی دیگر، باعث شده انواعی از ابزارهای مالی اسلامی به عنوان صکوک از سوی کارشناسان مالی اسلامی پیشنهاد شود، گرچه همه آنها معیار های لازم فقهی و اقتصادی را ندارند، اما برخی در عین رعایت ضوابط شرعی، قابلیت های بالای عملیاتی و توجیه اقتصادی دارند. این مقاله در صدد است دو نوع از این ابزارها که براساس قراردادهای مزارعه و مساقات طراحی شده اند را…