موسسه طیبات
موسسه تحقیقات و آموزش فقه اقتصادی
مرور برچسب

معاملات

قاعده نفى غرر در معاملات

ابوالقاسم علیدوست / اقتصاد اسلامی سال سوم 1382 شماره 9

چکیده: از جمله قواعدى که در استنباط احکام معاملات و ابزارهاى مالى مورد استناد قرار مى‏گیرد قاعده فقهى، «نفى بیع غررى» به صورت خاص، یا «نفى غرر» به شکل عام است. مستند این قاعده، حدیث معروف نبوى صلى‏الله‏علیه‏و‏آله است که در آن آمده است: «نهى النبى عن بیع الغرر»، و مشهور فقیهان شیعه و اهل سنّت به این حدیث عمل، و در موارد ذیل از آن استفاده کرده‏اند. 1. اشتراط قدرت بر تحویل عوضین معامله؛ 2. اشتراط علم بر مقدار و کیفیّت عوضین؛ 3. اشتراط علم بر امور…

موضوع شناسی اکراه در باب معاملات: «بحثی تطبیقی بین فقه (شیعه و سنی) و حقوق»

سید مصطفی حسینی

چکیده: یکی از مباحث فقهی و حقوقی تاثیر یا عدم تاثیر اکراه بر حصول نتیجه معامله ای است که این گونه محقق می شود. برخی اکراه را موجب بطلان و عدم تاثیر معامله از اساس دانسته اند. عده ای دیگر حصول نتیجه چنین معامله ای را متوقف بر برطرف شدن کراهت معامله کننده بعد از انجام عقد قرار داده اند و دسته ای دیگر معامله اکراهی را صحیح، اما غیر لازم شمرده اند. پاسخ به این سوال که اکراه به عنوان موضوع این احکام در باب معاملات تحت تاثیر چه عواملی و شرایطی محقق می…

امکان سنجی فقهی تأسیس بورس آتی نفت در جمهوری اسلامی ایران

نویسنده: حجت الله غنیمی فرد ؛ محمد آرام بنیار

چکیده: کشور اسلامی ایران یکی از بزرگترین کشورهای صادرکننده نفت در جهان است. قیمت نفت تحت تأثیر عوامل بسیاری دارای بی‌ثباتی است، فلذا درآمد عمده کشور از محل فروش نفت با نوسان روبرو بوده و وضعیت اقتصاد کشور را ناپایدار می‌نماید. برای مصون ماندن از ریسک قیمت، بازارهای بورس معاملات آتی نفت در جهان ایجاد شده‌اند که با استفاده از ابزارهای مشتقه، ریسک قیمت را پوشش می‌دهند، کشورهای اسلامی به دلیل مغایرت مکانیسم بورس معاملات آتی نفت با موازین اسلامی و به…

بررسی فقهی کم فروشی در معاملات

نویسندگان: علی اکبر ایزدی فرد؛ حسین کاویار

یکی از آسیب هایی که کسب و کار حلال را تهدید می کند، کم فروشی است که در دین مقدس اسلام به شدت نکوهش شده است، تا آنجا که خداوند در قرآن کریم، سوره ای بدین نام نازل کرده و عاملان آن را نکوهیده است. درآداب تجارت آمده که بهتر است مؤمنان هنگام پیمانه و وزن، کمی بیشتر بگذارند و هنگام گرفتن حق خود، مقداری کمتر بردارند. بر خلاف نظر مشهور که کمفروشی را محدود به امور قابل کیل و وزن دانستهاند، این مفهوم دامنهی بسیارگسترده دارد و شامل هرگونه نقصان در ارائهی…