استفتاء/ قرض به شرط زیاده یا سپرده‌گذاری
شرط زیاده در قرض دو گونه است: عینی و حکمی.
در زیاده عینی پرداخت کالا یا مبلغ اضافه شرط می‌شود؛ مثلا قرض دهنده می‌گوید: ده میلیون تومان به تو قرض می‌دهم به شرط اینکه یک میلیون تومان اضافه به من پس بدهی یا فلان کالایی را به من بدهی.
در زیاده حکمی انجام کاری شرط می‌شود؛ مثلا در صورتی قرض داده می‌شود که پیش از آن مبلغی را برای مدتی در نزد صندوق، سپرده‌گذاری شده باشد.
شما با انتخاب نام هر کدام از مراجع عظام تقلید می‌توانید فتاوای ایشان را ملاحظه نمایید.
فتوای حضرت امام خامنه‌ای(مد ظله العالی)
سؤال: یک صندوق که وام‌هایی را در اختیار اعضای خود قرار می‌دهد، ولی برای دادن وام شرط می‌کند که متقاضی وام، مبلغی پول را به مدت سه یا شش ماه در صندوق بگذارد و بعد از گذشت این مدت به مقدار دو برابر پولی که به صندوق سپرده است به او وام می‌دهد و بعد از آنکه همه وام را پرداخت کرد، پولی که قبلا در صندوق گذاشته بود به او مسترد می‌شود، این کار چه حکمی دارد؟
جواب: اگر دادن پول به صندوق به این عنوان باشد که آن پول برای مدتی نزد صندوق به صورت قرض بماند، به این شرط که صندوق هم بعد از آن مدت، وامی در اختیار او قرار دهد و یا وام دادن صندوق مشروط به شرط باشد که او قبلا مبلغی را در صندوق گذاشته باشد، این شرط در حکم ربا بوده و شرعا حرام و باطل است، ولی اصل قرض نسبت به هر دو طرف صحیح می باشد.
فتوای آیت الله تبریزی(رحمه الله علیه)
سوال: دفتر حضرت آیت الله تبریزی مد ظله العالی
منظور از قرض مشروط چیست؟ آیا ربا محسوب می‌شود؟ (قرض می‌دهند به شرطی که مبلغ بیشتری را قرض بگیرند)
جواب: بسمه تعالی چنانچه در قرض غیر از پرداخت اصل قرض چیز دیگری را شرط کنند – مثل اینکه شرط کنند قرض گیرنده پس از مدتی مبلغ بیشتری به قرض دهنده قرض بدهد- قرض مزبور ربوی و حرام است. والله العالم
فتوای آیت الله صافی گلپایگانی(دامت برکاته)
سوال: محضر مبارک حضرت آیت الله صافی گلپایگانی حکم قرض مشروط به زیاده چیست؟
جواب: قرض به شرط زیاده ربا و حرام است. والله العالم
شرح کارشناسی
متن
