بررسی الگوهای بیمه اسلامی (تکافل) مبتنی بر مضاربه از نظر سازوکارهای عملیاتی و فقهی (فقه امامیه)

چکیده: شرکت و نهاد تکافل با همان اهداف شرکت بیمه، یعنی به منظور پوشش خسارات ها و خطرهای احتمالی در آینده طراحی شده است که علاوه بر رسیدن به چنین هدفی، تکافل شوندگان را در سود حاصل از فعالیت ها و سرمایه گذاری های سودآور شریک می نماید. تکافل خانواده و تکافل عمومی مبتنی بر مضاربه، الگو هایی از تکافل هستند که در این مقاله بررسی می شود. گرچه این الگو ها بر اساس عقود معینِ مضاربه، هبه، قرض و وکالت طراحی شده؛ ولی با توجه به اهداف خاصی که این شرکت ها دنبال می کنند، عقود مرکبی است که با مقاصد هیچ از این عقود به تنهایی مطابقت ندارد. در این تحقیق، تحلیل فقهی ارایه شده نسبت به این دو الگو که با استفاده از روش تحقیق تحلیل محتوا انجام شده است، صحت این الگو ها را تایید می نماید. به نظر می رسد تکافل علاوه بر اینکه اهداف شرکت های بیمه را تامین می کند، با توجه به بهره مندی تکافل شوندگان در مازاد حاصله، با مبانی اسلام و عدالت سازگارتر است