کاهش ارزش پول
شخصى ده سال پیش مبلغى را به دیگرى قرض داده؛ آیا جایز است به عنوان تورم و کاهش ارزش پول، بیش از آن از او بگیرد؟
آیات عظام امام، تبریزى، سیستانى، فاضل، نورى و وحید
خیر، جایز نیست بیشتر از مقدار قرض، از او دریافت کند.
منبع: امام، استفتائات، ج ۳، احکام مهریه، س ۱۷ ؛ سیستانى، Sistani.org، مهریه و قرض ؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س ۱۷۷۲ ؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۱۱۷۷ و ۱۴۹۰ و ۱۰۳۱ ؛ نورى، استفتائات، ج ۲، س ۴۴۶ ؛ تبریزى، استفتائات، س ۱۶۴۹ و ۱۲۶۳ و دفتر آیات عظام بهجت و وحید.
آیات عظام خامنه ای و بهجت
خیر، طلبکار تنها باید اصل طلب خود را دریافت کند و حق ندارد قیمت کاهش ارزش پول را بگیرد؛ مگر آنکه فاصله طولانى و تفاوت فاحش باشد که در این صورت بنا بر احتیاط واجب، باید مصالحه کنند.
منبع: خامنه اى، استفتا، س ۲۲۷ و سوال از دفتر آیت الله بهجت.
آیه الله صافى گلپایگانی
خیر، جایز نیست بیشتر از مقدار قرض از او دریافت کند ؛ ولى اگر قرض دهنده، مطالبه مى‌کرده و قرض گیرنده با وجود قدرت بر پرداخت بدهى خود، کوتاهى کرده است؛ باید ضرر قرض دهنده را از این جهت جبران کند و احتیاط آن است که با هم مصالحه کنند.
منبع: صافى، جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۹۶۵.
آیات عظام مکارم و نورى
اگر فاصله زمانى به قدرى زیاد باشد که ارزش پول فوق العاده کاهش یابد – به طورى که در نظر عرف اداى قرض محسوب نشود (مانند بدهکارى هاى مربوط به ده، بیست سال قبل) – باید معادل روز در نظر گرفته شود و یا لااقل مصالحه گردد.
منبع: نورى، استفتاءات، ج ۱، س ۶۳۶ و ۶۳۷ و مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۶۵۷، ۶۵۹.
آیا در کاهش ارزش پول، بین قرض، مهریه، مضاربه، خمس و سایر موارد تفاوتى هست؟
همه مراجع
خیر، تفاوتى میان اقسام بدهى ها نیست.
منبع: تبریزى، استفتائات، س ۱۶۴۹ ؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۱۴۹۰ ؛ امام، استفتائات، ج ۳، احکام مهریه، س ۱۷ ؛ سیستانى، Sistani.org، مهریه ؛ نورى، استفتائات، ج ۱، س ۶۳۶ و ۶۳۷ ؛ مکارم، استفتائات، ج ۲، س ۱۶۹۰ ؛ صافى، جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۲۹۶ و ۱۲۹۷ ؛ خامنه اى، استفتا، س ۲۲۷ و دفتر آیات عظام بهجت و وحید.
