موسسه طیبات
موسسه تحقیقات و آموزش فقه اقتصادی
مرور رده

پورتال فقه پول و بانک

مقاله/میزان تطابق عملیات بانکی کشور با مبانی بانکداری اسلامی

نویسنده: اشرف السادات میری

چکیده: نظام بانکداری بدون ربا طی سه دهه تجربه آن در ایران موفقیتهای گوناگونی را در تجهیز و تخصیص منابع کسب نموده و در دورههای رونق و رکود اقتصادی با وجود مشکلات و موانع داخلی و خارجی عملکرد مناسبی داشته و به خوبی وظایف محوله بر دوش خود را به انجام رسانده است، اما همواره به لحاظ تطابق عملیات بانکها با موازین اسلامی مورد انتقاد و شبهات گوناگون قرار گرفته است که پاسخگویی آن ازجانب متخصصین بر قوام قانون بانکداری بدون ربا و بهبود عملیات بانکی…

مقاله/چالش ها و موانع حقوقی نظارت بر نظام بانکی ایران

نویسندگان: رضا ظفرپور ؛ غلامحسین مسعود

چکیده: با اجرایی شدن اصل چهل و چهارم قانون اساسی اولین مراکزی که از بدنه دولت خارج شدند، بانک های کشور بودند. چرا که این نهادهای مالی به دلیل نوع عملکرد یکی از نقاط کلیدی در موفقیت اجرای خصوصی سازی محسوب می شوند. تجربه جهانی نشان داده که بانک ها با توجه به ماهیت فعالیت در عرصه اقتصادی کشورها بازوی اصلی اجرایی شدن طرح های اقتصادی و توسعه ای کلان کشورها هستند. باتوجه به اهمیت نقش بانک های خصوصی در نظام پولی و مالی کشور وجود نظارت براین مجموعه امری…

مقاله/راهکارهای استفاده از اعتبار در حساب جاری در بانکداری اسلامی

نویسنده: سید عباس موسویان

چکیده: واحدهاي اقتصادي دو گونه نياز مالي خود را از طريق بانک ها تامين مي کنند. نخست نيازهاي مالي متعارف و قابل برنامه ريزي که به طور معمول از تسهيلات عادي بانک ها استفاده مي کنند. دوم نيازهاي مالي غير متعارف يا مقطعي که قابل برنامه ريزي نسبت مانند کسري پرداخت به کارکنان، پيمانکار يا خريدهاي فوري مواد اوليه و ماشين آلات، اين نوع نيازها از طريق تسهيلات عادي قابل تامين نيستند. در بانکداري متعارف براي پاسخ به چنين نيازهايي از روش تسهيلات اعتبار در…

مقاله/شاخص بانکداری اسلامی

نویسندگان: محمد جواد توکلی؛ عبدالخالق کریمی

چکیده: گسترش بانکداری اسلامی در دهه های اخیر، ضرورت تدوین شاخص های ارزیابی میزان تحقق آرمان های آن را دو چندان کرده است. سوال اصلی این مقاله این است که چگونه می توان وضعیت بانکداری اسلامی را ارزیابی کرد. یافته های این مقاله، با روش تحلیلی، نشان می دهد که رعایت موازین فقهی اسلام و تحقق اهداف شریعت، دو بعد محوری در بانکداری اسلامی را تشکیل می دهند. مولفه های بعد اول، حذف ربا، جهالت، فساد و رعایت فقه قراردادها و مولفه های بعد دوم، کارایی، همگرایی…

مقاله/بررسی اثر عقدهای بانکداری اسلامی بر نرخ بیکاری در ایران

نویسندگان: سید علی پایتختی اسکویی؛ عباس عرب مازار

چکیده: در نظام بانکداری اسلامی (بانکداری بدون ربا) توزیع منابع به وسیله عقدهای اسلامی صورت می گیرد. به وسیله این عقدها بانک ها تسهیلات مورد نیاز مشتریان را در چارچوب قراردادهای اسلامی تنظیم کرده و در اختیار آنها قرار می دهند. هدف اصلی مقاله پیش رو بررسی اثر عقدهای اسلامی بر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران است. برای این منظور از داده های فصلی سال های 1379 1392 با به کارگیری روش آزمون کرانه ها و خود رگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) استفاده شده است.…

مقاله/نقش نظام بانکی در تحقق اقتصاد مقاومتی

نویسنده: محمد جواد خالقی

چکیده: یکی از مسایلی که در سالهای اخیر مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است توجه به مسائل اقتصادی کشور می باشد. نامگذاری سالهای پی در پی با موضوعات اقتصادی و با محوریت اقتصاد مقاومتی نشان از اهمیت بالای این موضوع دارد. در این میان بانک و نظام بانکی که نقش اصلی و اساسی در رگهای اقتصاد جامعه دارد باید در نظام اسلامی کاملاً منطبق با موازین اسلام اداره شود تا به عنوان پایه و اساس اقتصاد اسلامی نقش موثری را ایفا کند. در کشور ما نیز که اقتصاد آن…

مقاله/مشکلات و موانع نظام بانکی کشور با رویکرد سازوکار تعیین نرخ سود واقعی و راه حل آن

نویسنده: حسن آقانظری

چکیده: بی شک بانک نسبت به سپرده های سرمایه گذاری وکیل است و باید آنها را در عقود مبادله ای یا مشارکتی به کار گیرد. این عقود از جهت فقهی−حقوقی ناظر به چارچوب قراردادهای مبادله ای و مشارکتی هستند نه سازوکار تعیین نرخ سود. برای مثال فروش اقساطی چارچوب قرارداد را تعریف می کند؛ نه چگونگی و سازوکار تعیین نرخِ سود این قرارداد را. ممکن است نرخ سود این قرارداد مستقل از نرخ بهره یا نرخ سود در بخش واقعی اقتصاد تعیین شود، همچنان که امکان دارد نرخ سود این…