دوره آموزش کاربردی «احکام بانکداری بدون ربا» (ویژه کارمندان بانک‌ها)

معرفی اجمالی دوره

این دوره با عنوان «آموزش کاربردی احکام بانکداری بدون ربا» شامل مباحث: اخلاق کسب و کار در اسلام، عقدشناسی، رباشناسی، قراردادهای مبادله‌ای و مشارکتی و شرح قراردادهای بانک مرکزی می‌باشد که در راستای ارتقای علمی و اشراف «کارمندان بانک‌ها» به مباحث فقهی بانک و آشنایی آنان با  چالش‌های رایج در عملیات بانکی کشور برگزار می‌گردد. این دوره عصرها به مدت ۴۰ ساعت آموزشی در طی یک هفته در شهر مقدس قم برگزار می‌شود. در پایان دوره نیز به قبول‌شدگان گواهینامه اتمام دوره اعطا می‌گردد.

ضرورت دوره

شدت حرمت ربا[۱] و تاکید فراوان دین مقدس اسلام بر حلال و شرعی بودن معاملات[۲]، مقتضی آن است که انسان قبل از اقدام به هر فعالیت اقتصادی، احکام آن را یاد بگیرد. علی(ع) در ضمن چند حدیث می فرماید: “ای مردم … قسم به خدا، ربا در معاملات شما مخفی­تر  از حرکت مورچه سیاه روی سنگ سیاه است” و برای تشخیص آن چاره ای غیر از یادگیری احکام معاملات نیست “هرکس بدون یادگیری احکام مالی، اقدام به فعالیت اقتصادی و مالی نماید قطعا به گناه ربا دچار خواهد شد”.

بانک ها به عنوان یک بنگاه مهم اقتصادی، روزانه هزاران معامله و قرارداد اقتصادی را منعقد می­نمایند و به جرات می­توان گفت که امروزه هریک از افراد جامعه، حداقل یک حساب بانکی دارند، بنابراین ضرورت دارد که کارکنان بانک ها در تمام سطوح مدیریتی و اجرایی، نحوه انعقاد صحیح قرارداد و انتخاب عقد مناسب با نیاز مشتری را یاد بگیرند و به نکات فقهی و حقوقی قراردادها تسلط پیدا کنند.

تجربه چندین ساله آموزش و همکاری­های علمی و مشاوره‌ای با  بانک ها نشان داده که اغلب کارمندان و مدیران آنها نسبت به شغل و حلال بودن درآمد خود دغدغه شرعی دارند، همچنین مشتریان زیادی این دغدغه را داشته و انتظار دارند که معاملاتی که با بانک­ها دارند شرعی بوده و عاری از هرگونه حرام به ویژه ربا باشد.

از طرفی بانک­ها به خاطر آشنا نبودن کارمندان با مسائل حقوقی قراردادها، دچار مشکلات حقوقی و قضایی می شوند و این مشکل باعث می شود که بانک­ها در هر سال متحمل میلیون­ها ریال خسارت شوند. بنابراین ضروری است که کارکنان بانکی، مسائل حقوقی مرتبط با آنها را یاد بگیرند به همین دلیل در این دوره­ها، علاوه بر احکام معاملات، مسائل حقوقی قراردادها به مقداری که نیاز است آموزش داده شود.

[۱] پیامبر اکرم^(ص): یک درهم ربا از هفتاد زنا که شخص با محرم خود در بیت‌اللَّه الحرام (خانه کعبه) بجا آورد بزرگ‌تر است. (الخصال، ترجمه فهرى، ج‏۲، ص۷۰۵)

[۲] پیامبر اکرم^(ص): هرکه بخورد چیزی را که حرام باشد، خدا از او نه عمل مستحبی را و نه عمل واجبی را قبول نمی کند.

اهداف دوره

۱- شناخت شرعی و حقوقی قراردادها.

۲-توانمند سازی نیروها برای تشخیص معاملات صحیح از باطل و ارائه راهکارهای صحیح شرعی برای حل مشکل قراردادها.

۳- آشنایی با نحوه تکمیل قراردادها بصورت شرعی و حقوقی.

۴-ارائه راهکارهای دوری از ربا و کسب درآمد حلال.

۵- توانمند سازی کارمندان در خصوص انتخاب عقد مناسب با نیاز مشتری

۶- ارائه راهکارهای مناسب قانوی و شرعی برای معوقات بانکی(تسهیلات معوق)