موسسه طیبات
موسسه تحقیقات و آموزش فقه اقتصادی
مرور برچسب

اضطرار

مفهوم ضرورت و اضطرار در انجام معاملات از دیدگاه قانون و آثار حقوقی مترتب بر آنها

معصومه جلیلی

چکیده: به خوبی می‌دانیم که عقد عملی است ارادی و همة نیروی خود را از آن می‌گیرد. قانون توان ایجاد تعهد را به ارادة اشخاص اعطا کرده است و آنان به تراضی خود را پایبند می‌سازند. از اعتبار اراده، به عنوان منبع مستقیم تعهدهای قراردادی، چنین نتیجه می‌شود که «تراضی» آنگاه سبب ایجاد عقد می‌گردد. که دارای این شرایط باشد:1 ـ گوینده ایجاب یا قبول به واقع قصد داشته باشد که خود را متعهد سازد.2 ـ دو طرف قابلیت تصمیم گرفتن را داشته باشند.3 ـ قصد و رضا در محیطی…

قاعده اضطرار

سید ابراهیم موسوی

شما می‌توانید فایل PDF مقاله را از طریق لینک زیر دانلود نمایید.

قاعده اضطرار (الضرورات تبیح المحذورات)

حمیده عبداللهی علی بیک

چکیده: اضطرار، احتیاج و ناگزیر بودن از چیزی است. قاعدة اضطرار، وظیفة عملی مضطر را تبیین می‌کند و در فقه از طهارت تا دیات کاربرد دارد، ولی فقها عمدة بحث را در کتاب اطعمه و اشربه آورده و از آن سه تفسیر ارائه داده‌اند: الف) ترس از تلف جان خود ب) ترس، اعم از ترس جان، عضو و … ج) ترسی که فقط جنبة فردی ندارد، بلکه به خاطر دیگران است. ریشه‌های اضطرار، اکراه، تقیه، ضرر و ضرورت است. در مقالة حاضر، موضوع بحث اضطراری است که منشأ آن ضرورت است. قران صریحا…

سوء استفاده از اضطرار با رویکردی بر اندیشه فقهی امام خمینی – ره –

علی انصاری

چکیده: امروزه اعمال فشار در انعقاد قراردادها به صورت اکراه فیزیکی و اعمال خشونت کمتر به چشم می خورد، ولی به دلایل مختلف درونی و بیرونی، رضایت افراد در انعقاد قرارداد مخدوش می گردد. به عقیده حقوق دانان وجود شرایط اضطراری در انعقاد قرارداد، علی رغم اینکه رضای فرد به انجام معامله را مخدوش می سازد، به صحت قرارداد آسیبی وارد نمی آورد؛ ولی اگر از همین شرایط اضطراری سوء استفاده گردد و قراردادی غیرعادلانه بر مضطر تحمیل شود، این قرارداد، قابل حمایت نیست.…

حکم قتل عمدی ناشی از اضطرار در حقوق ایران و استرالیا

ابوالحسن شاکری ؛ عادل علیپور

چکیده: در مقاله پیش رو، با مبنا قرار دادن یک رویکرد تطبیقی درخصوص حکم قتل عمدی ناشی از اضطرار در حقوق کیفری ایران و استرالیا، تلاش شد تا حکم چنین قتلی روشن گردد. بدین منظور و پس از تقسیم فرض کلی «قتل عمدی اضطراری» به سه فرض «قتل دیگری برای نجات خود»، «ارتکاب قتل از سوی شخص ثالث نسبت به احد از طرفین در معرض خطر برای نجات جان نفر دوم» و«قتل عده کم تر برای نجات جان تعداد بیش تری از افراد»، ادله جواز یا عدم جواز ارتکاب قتل در این فروض مورد بررسی قرار…

بررسی ماهیت حقوقی اضطرار

محمد محسن جواهری یکتا

چکیده: اضطرار یکی از عواملی است که باعث‌ تبرئه مضطر از مسئولیت کیفری ناشی از عمل‌ اضطراری می‌گردد.لیکن این سؤال اساسی مطرح‌ است که ماهیت حقوقی اضطرار چیست؟آیا جزو عوامل توجیه‌کننده جرم می‌باشد و یا از عوامل‌ رافع مسئولیت است که هریک از این دو شق، تبعات و آثار خود را داراست. در این مقاله با بهره‌گیری از ادله فقهی و حقوقی ثابت کرده‌ایم که فعل شخص مضطر در حالت اضطراری مباح می‌باشد و مضطر اصولا مرتکب جرم نمی‌شود،لذا معاونین و شرکای فرد مضطر نیز قابل…

بررسی فقهی اضطرار و ضرورت

امیر وطنی

چکیده: اضطرار و ضرورت از عناوین ثانویه و قواعد مشهور فقهی هستند که در ابواب مختلف فقه مورد استناد واقع می‌شوند و نقشی مؤثر در رفع حرج و حل مشکلات فردی و اجتماعی دارند. با این حال این دو عنوان از سوی فقهای امامیه مورد بررسی‌های مستقل و منسجم قرار نگرفته و حدود و ضوابط اعمال آن مشخص نشده است از همین رو گاه در مقام وضع قانون و یا اجرای آن بی جهت مورد استناد واقع می‌شوند و منشأ یا سند وضع قانون یا صدور آرای قضایی می‌گردند. مقاله حاضر با هدف برداشتن…

بررسی اضطرار در حقوق کیفری ایران با توجه به دیدگاه امام خمینی (ص)

جمشید جعفرپور ؛ لیلی حسین زاده

چکیده: «اضطرار» از عناوین ثانویه و قواعد مشهور فقهی است که در ابواب مختلف فقه مورد استناد واقع شده و از جنبه‌های عبادی، حقوقی و کیفری کاربرد داشته و نقش مؤثری در رفع حرج و حل مشکلات فردی و اجتماعی دارد. با وجود اضطرار حرمت فعل محرم مرتفع و مجازات آن منتفی می‌شود. در ماده 55 قانون مجازات اسلامی «اضطرار» به عنوان یکی از عوامل رفع مسئولیت کیفری مطرح گردیده، اما ابهامهای زیادی در مورد آن وجود دارد. در این مقاله جنبه کیفری اضطرار مورد بررسی قرار گرفته…